Artur Troost: Reakcjonizm architektoniczny - zawoalowana ofensywa skrajnej prawicy
Szare klocki, szklane klatki, depresyjne budynki niszczące ludzkiego ducha – krytykom architektury nowoczesnej nie brakuje... [4]
Przemysław Wielgosz: Aksamitna rabacja?
W Polsce trwa uśmiechnięta czystka. A może nawet – kto wie? – aksamitna rabacja… Co prawda nie brak malkontentów,... [1]
Górska: Zachodnią lewicę charakteryzuje naiwny pacyfizm. W Razem jesteśmy realistami
Znaczna część zachodniej lewicy tkwi w przeświadczeniu, że trzeba możliwie szybko dogadać się z Rosją. My ciągle powtarzamy, że to niemożliwe,... [41]
Jarosław Urbański: John Deere i rolnicze blokady
Ostatnie protesty rolników budziły skojarzenia z czasami Andrzeja Leppera. To z pewnością największa mobilizacja rolników od czasów wejścia Polski do... [1]
George Monbiot: Populizm agrarny. Skrajna prawica przejmuje protesty rolników
Skrajnie prawicowe ugrupowania w całej Europie cynicznie wykorzystują dolę rolników i ich sprzeciw do budowania własnego poparcia. Przekonują, że... [1]
Patrycja Wieczorkiewicz: Istnieją formy dyskryminacji mężczyzn ze względu na płeć
[polemika z Piotrem Wójcikiem]
Płeć nie jest ani jedynym, ani najważniejszym źródłem dyskryminacji, opresji, wyzysku. Ale czy może nim być –... [4]
Więcej...
B. Gajdzik, A. Janociński, A. Magiera: Jak się zakłada związek w instytucji kultury?
Andrzej Frączysty: Czym zajmuje się Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”? Czy to „tylko” teatr?
Bartosz Gajdzik: To... [0]
Lech Nijakowski: Koniec świata w popkulturze
My, interpretatorzy, wydobywamy z filmu dodatkowe sensy, ale ludzie idą do kina, żeby zobaczyć, jak zombie jedzą mózgi
Motyw „końca świata,... [0]
Tomasz S. Markiewka: Zapomniana sztuka wypoczynku
Publiczna propaganda czasu wolnego powinna polegać nie na wtłaczaniu nam jakiejś ideologicznej papki, ale stworzeniu przez państwo ogólnych warunków... [0]
Tomasz Kozak: Na pohybel wielonarodowym wampirom. Jakiej popkultury potrzebuje lewica
„Fantomas” Julio Cortázara powstaje z zawieruchy, której kolejne fale cyklicznie rozbijają się o znieczulicę naszpikowaną fetyszami... [0]
Więcej...
Agnieszka Wiśniewska: Kos. Bohater z podręcznika, który został ziomkiem
„Kos” to kino zemsty. Okrutnej. A właściwie dwóch – chłopów na panach oraz Polaków na uciskających ich Rosjanach. Jest rok 1794,... [0]
Galopujący Major: "1670" - serial, który może odmienić polską telewizję
Żarty z teorii skapywania, dziedziczenia majątku, obniżania podatków, chciwości, niechęci do redystrybucji – to wszystko jest pewną... [1]
Jarosław Pietrzak: Napoleon, któremu o nic nie chodziło
Najdziwniejsze w Napoleonie Ridleya Scotta jest to, że jest to film całkowicie wypłukany z polityki.
Nie należę do tych, którym nic się w tym... [0]
Agnieszka Wiśniewska: „Chłopi” kontra „Chłopki”
Film „Chłopi” nie ma sensu. Pod pretekstem adaptacji powieści Reymonta sięgnięto po znane obrazy i skupiono się na kobiecie, bo dziś tak... [0]
Więcej...
Rogozińska: Blady ślad
[2007-01-05 14:43:47]
Książka Marty Dzido „Ślad po mamie” została przez recenzentów okrzyknięta „powieścią o aborcji”. Niesłusznie, gdyż temat ten jest poruszany tylko w pierwszej części książki, skądinąd najlepszej. Maturzystka zachodzi w ciążę ze swoim chłopakiem i po długich rozterkach moralnych decyduje się na jej usunięcie. Partner nie zdaje sobie sprawy z jej stanu psychicznego; uważa, że dwa tysiące złotych załatwią wszystko. Związek się rozpada i bohaterka zostaje sama. Uporczywie narzuca jej się analogia z losem jej matki, która zaszła w ciążę w tym samym wieku, co ona. Tyle że matka swoją ciążę donosiła i samotnie wychowała córkę, rozwijając przy tym swoją sferę uczuciową, lecz blokując sobie społeczny awans.
Dziewczyna jest przerażona swoim postępkiem i ma depresję. Zaczyna brać narkotyki, w czym towarzyszy jej koleżanka, która wpadnie w nie bez reszty. Opisy odmiennych stanów świadomości są jednak w książce blade i wtórne; właściwie, można się tylko dowiedzieć, że bohaterka po amfetaminie miała wielkie oczy (a kto nie ma?) zaś po LSD wpatrywała się w płynącą rzekę. Widać, że narkotyki – podobnie jak równie beznamiętnie opisywany seks – nie dają jej żadnej przyjemności ani nawet intensywnej nieprzyjemności. Wciąż za to rozpamiętuje ona swoje dzieciństwo i bardzo mocną więź z matką.
Przy tej okazji jednak warto zadać pytanie: dlaczego, skoro matka tak kocha córkę, nie zauważa wcale, iż ta dokonała aborcji i zaczęła ćpać? Dlaczego córka nie szuka u niej pomocy? Czytelniczkę może dziwić także fakt, iż osiemnastoletnia bohaterka nie pracując ma własne mieszkanie, pomimo iż jej matka jest osobą raczej niezamożną. Przez brak konkretnego odmalowania wiarygodnej sytuacji ekonomicznej książka wiele traci. Bohaterka jest jakby odłączona od materialnego życia, co dotyczy nie tylko kwestii pieniędzy, ale także odniesienia do własnego ciała. Jest ona, jak wspomniałam, niezbyt rozbudzona seksualnie i lubi opisywać siebie jako wzniosłego, bezpłciowego anioła. Początkowo myślałam, że wynika to z braku umiejętności pisarskich młodziutkiej autorki (Dzido pisała tę powieść w wieku zbliżonym do swojej bohaterki). Potem doszłam do wniosku, że w ten sposób odmalowany zostaje stan wycofania z życia i poczucie porażki.
Co jednak w takim razie począć z nierealistyczną sytuacją bytową bohaterki? Pokusiłabym się o interpretację, iż jest to jej wymysł. Dokonawszy aborcji i rozstawszy się z partnerem, zaczyna brać narkotyki i wybiera eskapizm. Ucieczka od świata lepiej prezentuje się w scenerii pustego mieszkania aniżeli w trywialnym towarzystwie kogokolwiek z rodziny i problemów pieniężnych. Zdesperowana dziewczyna wymyśla sobie świat, w którym nie jest kobietą, ale „dziewczynką”, nie jest osobą z krwi i kości, tylko aniołem bez płci…
Idąc dalej tym tropem, dojść można do następnych wniosków. Wbrew wciąż podkreślanemu przywiązaniu do matki, bohaterka za wszelką cenę pragnie z nią zerwać i wyzbyć się poczucia podobieństwa oraz wyrzutów sumienia, że w analogicznej sytuacji nie wybrała jak ona. Stąd jej wizja, że mieszka sama jak nieszczęśliwa księżniczka i matka nic nie wie o jej problemach.
Interpretację o podświadomej wrogości i rywalizacji z rodzicielką potwierdza zakończenie książki. Bohaterka pragnie partnera matki i sama wzbudza w nim pożądanie. Gdy prawie dochodzi do zbliżenia, okazuje się, że matka zginęła w wypadku samochodowym. Tym samym staje się zrozumiałe wcześniejsze idealizowanie jej macierzyńskiego związku z bohaterką. Dziewczyna ma wyrzuty sumienia, że z nią zerwała i rywalizowała. Te wyrzuty sumienia prowadzą ją do odmalowania postaci matki jako świętej, a ich wzajemnej relacji jako absolutnej, mistycznej pełni.
Tymczasem jeśli dziewczyna ma stać się dorosła, musi tę rozkoszną symbiozę rozerwać i stanąć na własnych nogach. Nie unosić się nad ziemią niczym aseksualny anioł z wyobrażeń licealistek, ale jako kobieta, która umie o sobie decydować. Być może flirt z narkotykami stanowi jej inicjację w dorosłe życie i rytuał odłączenia od wszechobecnej zasady matczynej. Tytułowy „Ślad po mamie” – pępek – to tyleż pamiątka po pierwotnej jedności, co świadectwo jej zerwania.
Marta Dzido, „Ślad po mamie”, Korporacja Ha!art,
Kraków 2006 r., s. 150.
Marta Rogozińska
Recenzja ukazała się w "Aneksie" - dodatku kulturalnym do "Trybuny".
|
lewica.pl w telefonie
Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:
-
25 LAT POLSKI W NATO(WSKICH WOJNACH)
- Warszawa, ul. Długa 29, I piętro, sala 116 (blisko stacji metra Ratusz)
- 13 marca 2024 (środa), godz. 18.30
-
Poszukuję
-
Partia lewicowa na symulatorze politycznym
- Discord
- Teraz
-
Historia Czerwona
-
Discord Sejm RP
- Polska
- Teraz
-
Szukam książki
-
Poszukuję książek
-
"PPS dlaczego się nie udało" - kupię!!!
- Lca
-
Podpisz apel przeciwko wprowadzeniu klauzuli sumienia w aptekach
- https://naszademokracja.pl/petitions/stop-bezprawnemu-ograniczaniu-dostepu-do-antykoncepcji-1
-
Szukam muzyków, realizatorów dźwięku do wspólnego projektu.
- wszędzie
- zawsze
Więcej ogłoszeń...
29 marca:
1826 - Urodził się Wilhelm Liebknecht, niemiecki polityk, socjaldemokrata, jeden z założycieli SPD oraz ojciec późniejszych działaczy lewicowych, Karla i Theodora.
1917 - Rosyjski rewolucyjny Rząd Tymczasowy wydał deklarację w sprawie niepodległości Polski.
1943 - W USA wprowadzono reglamentację mięsa, masła i sera.
1973 - Ostatni amerykańscy żołnierze opuścili terytorium Wietnamu.
1998 - Wybory parlamentarne na Ukrainie wygrali komuniści.
2004 - W Irlandii - jako pierwszym kraju na świecie - wprowadzono całkowity zakaz palenia w pubach i restauracjach.
2008 - W Słupsku i Redzikowie doszło do protestów przeciwko instalacji w Polsce amerykańskiej tarczy antyrakietowej.
2008 - W Paryżu zmarł Emanuel Mink, pseud. Mundek, polski działacz komunistyczny, stolarz, uczestnik hiszpańskiej wojny domowej oraz francuskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej. Honorowy obywatel demokratycznej Hiszpanii.
?