Artur Troost: Reakcjonizm architektoniczny - zawoalowana ofensywa skrajnej prawicy
Szare klocki, szklane klatki, depresyjne budynki niszczące ludzkiego ducha – krytykom architektury nowoczesnej nie brakuje... [4]
Przemysław Wielgosz: Aksamitna rabacja?
W Polsce trwa uśmiechnięta czystka. A może nawet – kto wie? – aksamitna rabacja… Co prawda nie brak malkontentów,... [1]
Górska: Zachodnią lewicę charakteryzuje naiwny pacyfizm. W Razem jesteśmy realistami
Znaczna część zachodniej lewicy tkwi w przeświadczeniu, że trzeba możliwie szybko dogadać się z Rosją. My ciągle powtarzamy, że to niemożliwe,... [41]
Jarosław Urbański: John Deere i rolnicze blokady
Ostatnie protesty rolników budziły skojarzenia z czasami Andrzeja Leppera. To z pewnością największa mobilizacja rolników od czasów wejścia Polski do... [1]
George Monbiot: Populizm agrarny. Skrajna prawica przejmuje protesty rolników
Skrajnie prawicowe ugrupowania w całej Europie cynicznie wykorzystują dolę rolników i ich sprzeciw do budowania własnego poparcia. Przekonują, że... [1]
Patrycja Wieczorkiewicz: Istnieją formy dyskryminacji mężczyzn ze względu na płeć
[polemika z Piotrem Wójcikiem]
Płeć nie jest ani jedynym, ani najważniejszym źródłem dyskryminacji, opresji, wyzysku. Ale czy może nim być –... [4]
Więcej...
B. Gajdzik, A. Janociński, A. Magiera: Jak się zakłada związek w instytucji kultury?
Andrzej Frączysty: Czym zajmuje się Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”? Czy to „tylko” teatr?
Bartosz Gajdzik: To... [0]
Lech Nijakowski: Koniec świata w popkulturze
My, interpretatorzy, wydobywamy z filmu dodatkowe sensy, ale ludzie idą do kina, żeby zobaczyć, jak zombie jedzą mózgi
Motyw „końca świata,... [0]
Tomasz S. Markiewka: Zapomniana sztuka wypoczynku
Publiczna propaganda czasu wolnego powinna polegać nie na wtłaczaniu nam jakiejś ideologicznej papki, ale stworzeniu przez państwo ogólnych warunków... [0]
Tomasz Kozak: Na pohybel wielonarodowym wampirom. Jakiej popkultury potrzebuje lewica
„Fantomas” Julio Cortázara powstaje z zawieruchy, której kolejne fale cyklicznie rozbijają się o znieczulicę naszpikowaną fetyszami... [0]
Więcej...
Agnieszka Wiśniewska: Kos. Bohater z podręcznika, który został ziomkiem
„Kos” to kino zemsty. Okrutnej. A właściwie dwóch – chłopów na panach oraz Polaków na uciskających ich Rosjanach. Jest rok 1794,... [0]
Galopujący Major: "1670" - serial, który może odmienić polską telewizję
Żarty z teorii skapywania, dziedziczenia majątku, obniżania podatków, chciwości, niechęci do redystrybucji – to wszystko jest pewną... [1]
Jarosław Pietrzak: Napoleon, któremu o nic nie chodziło
Najdziwniejsze w Napoleonie Ridleya Scotta jest to, że jest to film całkowicie wypłukany z polityki.
Nie należę do tych, którym nic się w tym... [0]
Agnieszka Wiśniewska: „Chłopi” kontra „Chłopki”
Film „Chłopi” nie ma sensu. Pod pretekstem adaptacji powieści Reymonta sięgnięto po znane obrazy i skupiono się na kobiecie, bo dziś tak... [0]
Więcej...
Machalica: Kryminał dobry na kryzys
[2009-03-11 13:08:19]
Agnieszka Mrozik w swojej recenzji "Detektywi Blomkvist i Salander w służbie równości" dokonała świetnej feministycznej analizy powieści kryminalnej "Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet". I rzeczywiście kryminał Stiega Larssona w błyskotliwy sposób traktuje o roli kobiety we współczesnym społeczeństwie.
Z drugiej jednak strony pierwszy tom trylogii "Millenium" to doskonała książka na kryzys. I to niekoniecznie na "kryzys męskości", ale na obecnie szalejący kryzys gospodarczy, już dziś okrzyknięty największym kryzysem od końca II wojny światowej. Larsson miażdżącej krytyce poddaje mechanizmy kapitalizmu finansowego. Świat spekulacji to jednocześnie świat podejrzanych transakcji i... dyspozycyjnych dziennikarzy potrafiących całe to szambo zamienić w perfumerię. Obraz środowiska szwedzkich – ale nie tylko – dziennikarzy ekonomicznych to jeden z pobocznych ale i najbardziej fascynujących wątków. Ostatecznie jednak wykreowani przez media władcy wszechświata okazują się być zwykłymi przestępcami.
Niejako obok funkcjonuje Larsson konstruuje opis świata "starego" przemysłowego kapitalizmu. Z pozoru stanowi on przeciwwagę dla zbioru przedstawicieli "nowego" kapitalizmu finansowego. Ale tylko z pozoru. Ostatecznie autor przypomina, że ta stara poczciwa przemysłowa burżuazja "Pozrywała bezlitośnie wielorakie węzły feudalne, które przywiązywały człowieka do jego "naturalnego zwierzchnika" i nie pozostawiła między ludźmi żadnego innego węzła, prócz nagiego interesu, prócz wyzutej z wszelkiego sentymentu, "zapłaty gotówką". A na dodatek nie za bardzo ma ochotę dotrzymywać danego słowa.
Szwedzka burżuazja ma za to w swojej gustownej szafie trupa faszyzmu. Fascynacja ruchami faszystowskimi w okresie międzywojennym i jej smutna spuścizna to kolejny krytyczny element książki Larssona.
Wpisuje się ona w długą tradycję szwedzkiego kryminału społecznego, którego mistrzem w ostatnich latach stał się Hening Mankell. Autor ten w swojej serii kryminalnej opowiadającej o działaniach ystadzkiej policji, ze szczególnym uwzględnieniem losów komisarza Kurta Wallandera, stworzył wielki manifest na rzecz obrony szwedzkiego modelu państwa opiekuńczego wbrew temu, co lubią pisać polscy krytycy doszukujący się w twórczości Mankella niemalże krytyki "szwedzkiego socjalizmu". Owszem, twórczość pisarza dzielącego swoje życie między Szwecję a Mozambik jest literaturą kryzysu. Ale Mankell przyczyn kryzysu doszukuje się raczej w odejściu od modelu państwa opiekuńczego, nie w jego "wynaturzeniach".
Twórczość Larssona sięga jednak przede wszystkim do korzeni szwedzkiego kryminału społecznego i powieści jego rodziców, czyli Mai Sjöwall i Pera Wahlöö. Ich seria powieści kryminalnych z Martinem Beckiem stanowi krytykę socjaldemokratycznego modelu państwa – tyle, że z lewej strony, z pozycji marksistowskich. Takiej krytyki nie brakuje również na kartach powieści "Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet". Warto w tym miejscu wspomnieć, że serię kryminałów sygnowanych Sjöwall i Wahlöö wznowiło ostatnio wydawnictwo Amber. Większość książek tego duetu po raz pierwszy okaże się w języku polskim.
Już niebawem, w kwietniu br., ukaże się drugi tom trylogii "Millenium" – "Kobieta, która igrała z ogniem". Na grudzień planowane jest wydanie tomu trzeciego. Niestety, na tym będziemy musieli przymusowo zakończyć intelektualną przygodę z kryminałami Stiega Larssona. Seria "Millenium" została bowiem wydana pośmiertnie. Autor zmarł w roku 2004. Wypada żałować, że nie doczekał się kryzysu, którego mechanikę tak doskonale przeczuwał.
Stieg Larsson, "Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet", przeł. Beata Walczak-Larsson, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa 2008, s. 634.
Bartosz Machalica
|
lewica.pl w telefonie
Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:
-
25 LAT POLSKI W NATO(WSKICH WOJNACH)
- Warszawa, ul. Długa 29, I piętro, sala 116 (blisko stacji metra Ratusz)
- 13 marca 2024 (środa), godz. 18.30
-
Poszukuję
-
Partia lewicowa na symulatorze politycznym
- Discord
- Teraz
-
Historia Czerwona
-
Discord Sejm RP
- Polska
- Teraz
-
Szukam książki
-
Poszukuję książek
-
"PPS dlaczego się nie udało" - kupię!!!
- Lca
-
Podpisz apel przeciwko wprowadzeniu klauzuli sumienia w aptekach
- https://naszademokracja.pl/petitions/stop-bezprawnemu-ograniczaniu-dostepu-do-antykoncepcji-1
-
Szukam muzyków, realizatorów dźwięku do wspólnego projektu.
- wszędzie
- zawsze
Więcej ogłoszeń...
29 marca:
1826 - Urodził się Wilhelm Liebknecht, niemiecki polityk, socjaldemokrata, jeden z założycieli SPD oraz ojciec późniejszych działaczy lewicowych, Karla i Theodora.
1917 - Rosyjski rewolucyjny Rząd Tymczasowy wydał deklarację w sprawie niepodległości Polski.
1943 - W USA wprowadzono reglamentację mięsa, masła i sera.
1973 - Ostatni amerykańscy żołnierze opuścili terytorium Wietnamu.
1998 - Wybory parlamentarne na Ukrainie wygrali komuniści.
2004 - W Irlandii - jako pierwszym kraju na świecie - wprowadzono całkowity zakaz palenia w pubach i restauracjach.
2008 - W Słupsku i Redzikowie doszło do protestów przeciwko instalacji w Polsce amerykańskiej tarczy antyrakietowej.
2008 - W Paryżu zmarł Emanuel Mink, pseud. Mundek, polski działacz komunistyczny, stolarz, uczestnik hiszpańskiej wojny domowej oraz francuskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej. Honorowy obywatel demokratycznej Hiszpanii.
?