Petycja dotyczaca podjęcia prac legislacyjnych nad wprowadzeniem maksymalnych cen za metr kwadratowy nieruchomości
Szanowni Państwo,
W trybie...
Nie dajcie sobie tego wmówić
Do niedawna głównym wrogiem reform klimatycznych były korporacje, które przez lata blokowały je dezinformacją i...
Szare klocki, szklane klatki, depresyjne budynki niszczące ludzkiego ducha – krytykom architektury nowoczesnej nie brakuje...
W Polsce trwa uśmiechnięta czystka. A może nawet – kto wie? – aksamitna rabacja… Co prawda nie brak malkontentów,...
Znaczna część zachodniej lewicy tkwi w przeświadczeniu, że trzeba możliwie szybko dogadać się z Rosją. My ciągle powtarzamy, że to niemożliwe,...
B. Gajdzik, A. Janociński, A. Magiera: Jak się zakłada związek w instytucji kultury?
Tomasz Kozak: Na pohybel wielonarodowym wampirom. Jakiej popkultury potrzebuje lewica
Paweł Jędral: Diuna jak Palestyna
Agnieszka Wiśniewska: Kos. Bohater z podręcznika, który został ziomkiem
Galopujący Major: "1670" - serial, który może odmienić polską telewizję
Jarosław Pietrzak: Napoleon, któremu o nic nie chodziło
Ustrój ten, wbrew nadziejom kilku generacji lewicowych intelektualistów, nie przyniósł masom pracowniczym ani dobrobytu ani socjalistycznego humanizmu, za to ograniczył swobody obywatelskie i wolność słowa, rzeczywisty wyzysk kapitalizmu zastąpił wyzyskiem uprawianym przez partyjną biurokrację systemu, a w momentach społecznych buntów sięgał po broń, aby je spacyfikować. Ideologia lewicowa, która na Zachodzie stała się elementem społecznej kontestacji i kontrkultury, w krajach bloku radzieckiego, w tym w Polsce, zamieniła się w spetryfikowany rytuał uprawiany przez heroldów systemu przy użyciu m.in. tzw. nowomowy. Okazało się, że generująca cenne wartości nonkonformistyczne, gdy była w roli opozycji czy potencjalnego projektu, ideologia socjalistyczna u władzy zamieniała się w brutalną ideokrację i traciła całą swoją moc twórczą, z wyjątkiem, do czasu, mocy utrzymywania władzy siłą. Tematem książki Baumana jest właśnie całość tego procesu degeneracji utopii. Rozważa on socjalizm jako próbę wprowadzenia utopii w życie, zastanawia się nad historycznym miejscem socjalizmu, nad jego relacją do zasad zdrowego rozsądku, do kultury i bada strukturę utopii socjalistycznej. Obecna edycja "Socjalizmu. Utopii w działaniu" jest pierwszym polskim jej wydaniem. Z. Bauman uznał więc za celowe uzasadnić sens wydania jej w Polsce po ponad 40 latach od powstania dzieła, w którym nie dokonał żadnych korekt mimo to, że nie wszystkie zawarte w nim diagnozy w pełni wytrzymały próbę czasu. Sama zaś utopia a raczej tryb uprawiania utopii, uległ radykalnej zmianie - upadły utopie zbiorowe, takie jak komunizm, za to nastąpiła prywatyzacja utopii. Człowiek ma dziś dojść do szczęścia nie wraz z masami pracującymi miast i wsi, lecz sam, egoistycznie, kierując się choćby wskazaniami tabloidów. Wydaje się to ułudą szczęścia bodaj nie mniejszą niż ułuda komunizmu. Tekst książki został uzupełniony przez autora posłowiem "Czterdzieści lat później" i aneksem "Komunizm: czas na postmortem" i właśnie z tej konfrontacji klasycznej pracy sprzed dziesięcioleci z oglądem spraw z perspektywy pierwszej dekady XXI wieku jest źródłem największej satysfakcji z lektury książki Zygmunta Baumana.
Zygmunt Bauman: "Socjalizm. Utopia w działaniu". Przeł. Michał Bogdan, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2010.
Krzysztof Lubczyński
Recenzja ukazała się na stronie (www.pisarze.pl).
