Słyszę różne niby to rozsądne głosy, że Gaza i Flotylla do niej płynąca to nie nasza sprawa, że mamy ważniejsze zagrożenia, że Gaza jest daleko i nie...
Całkowicie nie rozumiejąc sytuacji, krytycy Izraela twierdzili, że bombardowanie Gazy nie zmierza do celu, jakim jest zniszczenie Hamasu, tylko...
Polska nigdy nie była tak bogata. Ale też nigdy ci na dole nie żyli o tyle gorzej od tych na górze. Kontrasty społeczne rodzą złość, a nawet...
Obecne ruchy „antysystemowe” wychodzą poza racjonalne podziały. Tym bardziej że zawarte są w nich istniejące od dawna na prawicy wizje...
Rosyjskie drony wtargnęły w polską przestrzeń powietrzną i zostały zestrzelone. Mogło być ich nawet kilkanaście. Jeden spadając uszkodził dom we wsi...
Dla prawicy problem z edukacją sprowadza się do tego, że wtłaczana uczniom porcja patriotyzmu wciąż jest za mała, by wychować tłum karnych...
Paulina Januszewska: Współistnienie? Ta, jasne! Żydowska komiczka kontra Netanjahu
Przemysław Stefaniak: Czy sukces koncertu powinniśmy mierzyć tym ile osób kupi bilet?
Xawier Woliński: Prawicowa rewolucja kulturalna
Michał Peno: Gorzki posmak kultury - wszyscy jesteśmy włóczęgami
Karol Templin: O konflikcie ukraińskim w paradygmacie realizmu
Tomasz Miłkowski: Ściana
Filip Ilkowski: Cały świat, sikorki i rewolucja pracownicza
Jarosław Klebaniuk: Jak pies
Żuk stawia sobie za cel odpowiedź na pytanie, "kto może być w Polsce podmiotem emancypacyjnym?" – mając na myśli zarówno emancypację (wyzwolenie) kulturową jak i ekonomiczną. Przekładając to pytanie z naukowego żargonu na język publicystyki, otrzymamy pytanie brzmiące "kto może być w Polsce elektoratem lewicy?" Autor poszukując odpowiedzi na to pytanie odwołuje się do serii własnych badań przeprowadzonych na terenie Dolnego Śląska. Ich charakter doskonale oddaje tytuł jednego z nich "Miejska gra w klasy". Żukowi chodzi bowiem o wykazanie zależności między przynależnością klasową a poglądami politycznymi.
Wyniki badań Żuka potwierdzają wiele wcześniejszych obserwacji. Społeczne elity przywiązane do neoliberalnej polityki gospodarczej są jednocześnie życzliwe wobec emancypacji kulturowej. Z drugiej strony robotnicy popierający socjaldemokratyczne rozwiązania gospodarcze są światopoglądowo konserwatywni. Żuk jednak podkreśla, że pomimo tych znanych zależności to właśnie robotnicy (zarówno ci pracujący przy taśmie, jak i na kasie w hipermarkecie) są najbardziej otwarci na społeczno-gospodarczą zmianę. Ponadto stara się wykazać, że konserwatyzm robotników wcale nie jest monolitem. W wielu kwestiach mają oni bardziej liberalne poglądy od przedstawicieli elit. Przykładem – jak wynika z badań Żuka – jest chociażby kwestia aborcji. Robotnicy dużo chętniej przyznają kobietom prawo do decydowania o własnym macierzyństwie niż przedstawiciele elit. Co skądinąd potwierdza, że jest to problem społeczny, a nie ideologiczny.
Autor "Struktury a kultury" na pytanie o podmiot emancypacyjny udziela więc odpowiedzi neomarksistowskiej – wskazując na pracowników najemnych. Daleki jest jednak od naiwnego entuzjazmu. Jego praca pozostawia więcej wątpliwości niż udziela jasnych odpowiedzi. I jest to jej największa zaleta. W miejsce banalnych wytrychów, daje czytelnikowi bogaty materiał socjologiczny, nad którym powinni pochylić się wszyscy myślący od odbudowy lewicy.
Piotr Żuk, "Struktura a kultura. O uwarunkowania orientacji emancypacyjnych w społeczeństwie polskim", Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008, s. 292.
Bartosz Machalica
Recenzja ukazała się w tygodniku "Przegląd".
