Ukraina - Próba konserwatywnego przewrotu w Donbasie?

Ukraina: Próba konserwatywnego przewrotu w Donbasie?

[2014-05-16 19:05:35]

Duże wzburzenie wywołało w Donbasie ujawnienie przez portal lifenews.ru wstępnego projektu konstytucji Donieckiej Republiki Ludowej, który został przyjęty 13 maja przez Radę Najwyższą jako podstawa do dalszych prac. Projekt ma charakter konserwatywno-liberalny. Protestują środowiska lewicowe.

Protest dotyczy zarówno formy uchwalenia wstępnego projektu bez żadnych konsultacji społecznych, jak i zawartych w nim treści. Znalazły się tam m.in. konserwatywne zapisy o moskiewskim prawosławiu jako religii państwowej i o ochronie życia ludzkiego "od chwili poczęcia". Przede wszystkim jednak dokument nie uwzględnia zawartych w deklaracji założycielskiej republiki z 7 kwietnia założeń o "priorytetowym znaczeniu kolektywnych form własności". Choć art. 4 określa republikę jako państwo socjalne, to art. 5 projektu głosi, że w Donieckiej Republice Ludowej uznane są i w równym stopniu chronione prywatna, państwowa, komunalna i inne formy własności.

Krytyczne oświadczenie w tej sprawie opublikowało lewicowe Zjednoczenie "Borot'ba". Uważamy, że państwo stworzone przez lud nie powinno służyć klerykalnym elementom i narzucać ludności obowiązującej religii. Zwraca uwagę także zapis w projekcie konstytucji o równości wszystkich form własności, przy czym własność prywatna została uwzględniona na pierwszym miejscu listy. Czyż nie wynika z doświadczeń naszej walki, że właśnie wielka własność prywatna (oligarchia) doprowadziła kraj do katastrofy i rozpadu? Czyż nie wielcy prywatni właściciele opłacili i zorganizowali neonazistowskie bandy i inne formacje, które terroryzują Południowy-Wschód? W naszej opinii priorytet w nowych państwach powinna mieć państwowa własność pod ludową i robotniczą kontrolą - głosi "Borot'ba".

Na łamach rosyjskiego lewicowego portalu rabkor.ru okoliczności przyjęcia projektu wyjaśnia aktywista DRL Wiktor: Były przedstawione cztery projekty konstytucji. Jeden na bazie konstytucji Krymu, jeden "czerwony", w którym żadnej prywatnej własności, z wyjątkiem drobnej, nie przewiduje się, i dwa inne warianty, mówiąc w przybliżeniu - pośrednie. (...) Kierując się wolą narodu, który głosi, że Donbas powinien być razem z Rosją, przyjęty został wariant najbliższy rosyjskiej ustawie zasadniczej. Oczywiście, dla mnie jako czerwonego, jest on wstrętny, jednak brakuje nam teraz sił, żeby przeciwstawić się oligarchii. Ale i Federacja Rosyjska nie dała ostatecznej odpowiedzi co do przyjęcia nas w swój skład. Dlatego uważam, że w obecnych warunkach ten projekt jest do przyjęcia. W przypadku ostatecznie negatywnej odpowiedzi ze strony Rosji warunkiem naszego przeżycia stanie się nacjonalizacja przynajmniej wielkich przedsiębiorstw. W tych okolicznościach projekt konstytucji zostanie ponownie przeanalizowany.

Kontrowersje wokół projektu konstytucji są także prawdopodobnie odbiciem wewnętrznej walki o ustrojowe i klasowe oblicze republik donieckiej i ługańskiej. Wyłoniły się tam dwa skrzydła, które można określić jako rewolucyjne i kontrrewolucyjne. W uproszczeniu można przyjąć, że skrzydło rewolucyjne ma oparcie w republikańskich strukturach militarnych, zaś kontrrewolucyjne tworzą cywilni działacze. "Rewolucjoniści" to m.in. zapowiadający nacjonalizację przemysłu ludowy mer Słowiańska Wiaczesław Ponomariow, główonodowodzący sił zbrojnych DRL Igor Striełkow i lider ługańskiej republiki Walerij Bołotow. Przeciwne skrzydło tworzą m.in. ługańska rada obwodowa i przewodniczący Rady Najwyższej DRL Denis Puszylin.

Ze skrzydłem rewolucyjnym związany jest były gubernator ludowy obwodu donieckiego Paweł Gubariew, który został uwolniony z aresztu w Kijowie dzięki Ponomariewowi. Gubariew tworzy swoją partię "Noworosja". W jedynym wywiadzie prasowym, jakiego udzielił po uwolnieniu ujawnił, że znaczna część aktywistów ruchu oporu z Donbasu została przekupiona przez najważniejszego z tamtejszych oligarchów Rinata Achmetowa, który próbuje wpływać na kierunek nowych republik i "stłumić ludowy gniew". Zanosi się więc na przesilenie w obozie przeciwników kijowskiego rządu tymczasowego.

Rewolucyjny proces jest dopiero na samym początku. Wszystko odmieni się jeszcze nie raz, w kierownictwie republiki pojawią się nowi ludzie, których wyniesie logika walki i rozwój wypadków. Ale bardzo ważne jest, żeby ideologia i poglądy tych ludzi były postępowe, demokratyczne, lewicowe. I to w niemałym stopniu zależy od wkładu, jaki rosyjska i ukraińska lewica wniosą w rozwój zachodzących procesów - komentuje wybitny rosyjski socjolog Borys Kagarlicki.

Jacek C. Kamiński

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Michał Peno: Demokracja sterowana pilotem „środkowego wyborcy”

Paulina Kowalska: Pomoc socjalna? A obrączka jest?

Tomasz Markiewka: O stanie polskiej lewicy - część druga

Tomasz Markiewka: O stanie polskiej lewicy - część pierwsza

Katarzyna Przyborska: Czerwony Bór musi być biały. Tego wymaga polska wrażliwość

Mateusz Stolarz: Prezydent z plantacji bananów. Elity, przemoc i nowa twarz prawicy

Ukraina: Próba konserwatywnego przewrotu w Donbasie?

lewica.pl w telefonie

19 maja: