Z prof. Marią Szyszkowską z klubu senackiego SLD–UP "Lewica Razem" rozmawia Jarosław Karpiński

Zgłosiła Pani w Senacie wniosek o odrzucenie sejmowej ustawy w sprawie ustanowienia 31 sierpnia Dniem Solidarności i Wolności. Dlaczego?
– Ustalając takie święto, tworzymy mit tego, że jesteśmy solidarni i że panuje w Polsce wolność, a jedno i drugie jest nieprawdą. Ogromnie wysoko cenię historycznych liderów "Solidarności" – Andrzeja Gwiazdę, Annę Walentynowicz, czy nieżyjącego już Jacka Kuronia, ale "S" zawiodła oczekiwania społeczeństwa. Lech Wałęsa obiecywał poprawiony socjalizm, a tymczasem żyjemy w warunkach drapieżnego kapitalizmu i kolejne rządy, obojętnie: lewicowe czy prawicowe, aprobują liberalizm ekonomiczny. Trudno mówić o solidarności, skoro mamy do czynienia z bardzo ostrą walką polityczną i wzajemną niechęcią między rodakami. Tworzy się wręcz faszyzm, który staje się rzeczywistym zagrożeniem. Poza tym nikt nie oczekiwał, że w III Rzeczypospolitej wytworzy się maleńka grupa bogaczy i ogromna rzesza ludzi żyjących na skraju ubóstwa. Przeszło połowa Polaków żyje przecież w biedzie.

Postulaty "Solidarności" nie zostały zrealizowane.
– Z 21 historycznych postulatów w pełni został urzeczywistniony tylko jeden. W radiu jest nadawana msza.

Wolności też nie ma?
– Nie jesteśmy państwem wieloświatopoglądowym. W telewizji np. pozaparlamentarne partie lewicowe w ogóle nie istnieją. Nie ma wprawdzie państwowej cenzury, ale jest za to cenzura właścicieli pism, stacji radiowych czy też redaktorów naczelnych.

Czyli nie ma czego świętować?
– Jeżeli uznajemy, że trzeba czcić takie święto, to tworzymy mit, że "S" doprowadziła nas do stanu, którego społeczeństwo oczekiwało, a tak nie jest. Nie rozumiem więc, z jakiego powodu 31 sierpnia miałby być świętem państwowym. Żyjemy w stanie obłudy, pod ciśnieniem wielu nieprawdziwych poglądów i trzeba z tym skończyć. Patrzę na to obiektywnie, ponieważ ani do "Solidarności", ani do PZPR nigdy nie należałam.

Pani niepoprawny politycznie wniosek spotkał się z ostrą krytyką, szczególnie ze strony senatorów prawicy.
– Zwróciłam wtedy uwagę, że "Solidarności" zawdzięcza się to, że przynajmniej w parlamencie powinna być wolność słowa. Zaszokowało mnie jednak, że pomysł tego święta wyszedł może nawet bardziej od lewicowych niż prawicowych parlamentarzystów. Pod projektem ustawy w Sejmie podpisali się m.in. Marek Borowski, Tomasz Nałęcz, Krzysztof Janik.

Może ustanowienie tego święta należałoby traktować jak pewien symbol?
– Ale ja się dziwię, że senatorowie, którzy należeli kiedyś do PZPR bardziej niż ci związani z "Solidarnością" są rzecznikami tego święta. To święto byłoby zakłamaniem. Żylibyśmy w iluzji, że ideały "S" się sprawdziły, a przecież robotnicy czują się oszukani. Czy którykolwiek z robotników strajkowałby 25 lat temu, gdyby wiedział, że fabryki zostaną pozamykane. A co się dzieje z pracownikami byłych PGR-ów? Jaki los spotkał emerytów, rencistów czy kombatantów, zwłaszcza tych lewicowych?

Dziękuję za rozmowę.

Rozmowa pochodzi z dziennika Trybuna.