Londyn: Zmarł Majer Bogdański

[2005-09-15 16:21:53]

4 września w wieku 93 lat zmarł Majer Bogdański, były działacz Bundu i żołnierz wojska polskiego, kompozytor i twórca kultury jidysz, członek Grupy Żydowskich Socjalistów.

Bogdański urodził się w Piotrkowie Trybunalskim, potem mieszkał w Łodzi. Przed wojną był jednym z liderów Bundu, socjalistycznej partii żydowskiej, która - odmiennie niż syjoniści - przyszłość Żydów widziała nie w emigracji do Palestyny, ale w diasporze w Europie. Zdaniem bundowców Żydzi zamiast budować własne państwo, powinni raczej walczyć o autonomię kulturową w miejscach, gdzie mieszkają, oraz rozwijać kulturę języka jidysz. Bund aktywnie walczył z antysemityzmem i współpracował m.in. z PPS.

W czasie II wojny Bogdański był więziony w sowieckim łagrze, potem walczył we Włoszech, wreszcie osiadł nad Tamizą, gdzie pracował jako krawiec, a jednocześnie stał się ważną postacią żydowskiej kultury. Politycznie wspierał Partię Pracy, był też członkiem powołanej w latach 70. Grupy Żydowskich Socjalistów (Jewish Socialists’ Group). Co roku brał udział w londyńskich obchodach rocznicy śmierci Szmula Zygielbojma, który w 1943 r. popełnił samobójstwo w proteście przeciw milczeniu świata wobec zagłady Żydów.

Bogdański skomponował ponad 400 pieśni do wierszy poetów jidysz. Niemal całe życie śpiewał – czy to w piotrkowskiej synagodze, czy w swoim warsztacie krawieckim na londyńskim East Endzie. Mając 88 lat wydał pierwszą płytę, na której śpiewał a capella przedwojenne piosenki żydowskie.

- Był starszym panem, niskim i kruchym. Życie próbowało przygiąć Go do ziemi, ale On dzielnie prostował się, z promiennym uśmiechem na twarzy - wspomina Małgorzata Zglińska, znajoma Bogdańskiego.

Marek Tobolewski

drukuj poleć znajomym poprzedni tekst następny tekst zobacz komentarze

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Wsparcie na rzecz funkcjonowania projektu Czerwony Goździk
https://zrzutka.pl/evh9hv
Do 18 maja
Warszawska Socjalistyczna Grupa Dyskusyjno-Czytelnicza
Warszawa, Jazdów 5A/4, część na górze
od 25.10.2024, co tydzień o 17 w piątek
Fotograf szuka pracy (Krk małopolska)
Kraków
Socialists/communists in Krakow?
Krakow
Poszukuję
Partia lewicowa na symulatorze politycznym
Discord
Teraz
Historia Czerwona
Discord Sejm RP
Polska
Teraz
Szukam książki
Poszukuję książek

Więcej ogłoszeń...

1 lipca:

1867 - Portugalia: Zniesiono stosowanie kary śmierci.

1876 - Zmarł Michał Bakunin, rosyjski myśliciel, rewolucjonista. Uznawany za jednego z ojców anarchizmu, a ściślej - jego kolektywistycznej wersji.

1879 - Urodził się Léon Jouhaux, francuski działacz związkowy. Założyciel CGT-Force Ouvrierè . Współzałożyciel MOP i Międzynarodowej Konfederacji Związków Zawodowych. 1951 Pokojowa Nagroda Nobla.

1921 - Chiny: Założono Komunistyczną Partię Chin (KPCh).

1956 - Prasa radziecka opublikowała utajniony do tej pory, choć od dawna znany na Zachodzie, fragment testamentu Lenina ostrzegający przed samowładztwem Stalina.

1980 - Po podwyżkach cen żywności strajki w Lublinie i zablokowanie węzła kolejowego.

1994 - Jaser Arafat powrócił do Strefy Gazy po 27 latach spędzonych na wygnaniu.

2000 - Odbył się XXXVI Kongres PPS; przewodniczącym RN został Piotr Ikonowicz, a przewodniczącym CKW Cezary Miżejewski.

2019 - Laurentino Cortizo z Demokratycznej Partii Rewolucyjnej został prezydentem Panamy.

2023 - Xanana Gusmão (CNRT) został po raz drugi premierem Timoru Wschodniego.

?
Lewica.pl na Facebooku