Londyn: Zmarł Majer Bogdański

[2005-09-15 16:21:53]

4 września w wieku 93 lat zmarł Majer Bogdański, były działacz Bundu i żołnierz wojska polskiego, kompozytor i twórca kultury jidysz, członek Grupy Żydowskich Socjalistów.

Bogdański urodził się w Piotrkowie Trybunalskim, potem mieszkał w Łodzi. Przed wojną był jednym z liderów Bundu, socjalistycznej partii żydowskiej, która - odmiennie niż syjoniści - przyszłość Żydów widziała nie w emigracji do Palestyny, ale w diasporze w Europie. Zdaniem bundowców Żydzi zamiast budować własne państwo, powinni raczej walczyć o autonomię kulturową w miejscach, gdzie mieszkają, oraz rozwijać kulturę języka jidysz. Bund aktywnie walczył z antysemityzmem i współpracował m.in. z PPS.

W czasie II wojny Bogdański był więziony w sowieckim łagrze, potem walczył we Włoszech, wreszcie osiadł nad Tamizą, gdzie pracował jako krawiec, a jednocześnie stał się ważną postacią żydowskiej kultury. Politycznie wspierał Partię Pracy, był też członkiem powołanej w latach 70. Grupy Żydowskich Socjalistów (Jewish Socialists’ Group). Co roku brał udział w londyńskich obchodach rocznicy śmierci Szmula Zygielbojma, który w 1943 r. popełnił samobójstwo w proteście przeciw milczeniu świata wobec zagłady Żydów.

Bogdański skomponował ponad 400 pieśni do wierszy poetów jidysz. Niemal całe życie śpiewał – czy to w piotrkowskiej synagodze, czy w swoim warsztacie krawieckim na londyńskim East Endzie. Mając 88 lat wydał pierwszą płytę, na której śpiewał a capella przedwojenne piosenki żydowskie.

- Był starszym panem, niskim i kruchym. Życie próbowało przygiąć Go do ziemi, ale On dzielnie prostował się, z promiennym uśmiechem na twarzy - wspomina Małgorzata Zglińska, znajoma Bogdańskiego.

Marek Tobolewski

drukuj poleć znajomym poprzedni tekst następny tekst zobacz komentarze

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Zandberg w Częstochowie!
Częstochowa, Plac Biegańskiego
14 maja (środa), godz. 12:00
Wsparcie na rzecz funkcjonowania projektu Czerwony Goździk
https://zrzutka.pl/evh9hv
Do 18 maja
Warszawska Socjalistyczna Grupa Dyskusyjno-Czytelnicza
Warszawa, Jazdów 5A/4, część na górze
od 25.10.2024, co tydzień o 17 w piątek
Fotograf szuka pracy (Krk małopolska)
Kraków
Socialists/communists in Krakow?
Krakow
Poszukuję
Partia lewicowa na symulatorze politycznym
Discord
Teraz
Historia Czerwona
Discord Sejm RP
Polska
Teraz
Szukam książki

Więcej ogłoszeń...

14 maja:

1771 - W Newtown urodził się Robert Owen, walijski działacz socjalistyczny, pionier ruchu spółdzielczego.

1906 - Członek OB PPS Baruch Szulman dokonał w Warszawie udanego zamachu bombowego na podkomisarza policji carskiej N. Konstantinowa. Podczas ucieczki z miejsca zdarzenia został zastrzelony.

1920 - W Warszawie rozpoczął się I Kongres Klasowych Związków Zawodowych.

1940 - W Toronto zmarła Emma Goldman, teoretyczka anarchizmu, bojowniczka o prawa kobiet, uczestniczka Rewolucji Rosyjskiej 1917 roku i Hiszpańskiej 1936 roku.

1943 - W Sielcach nad Oką sformowano 1. Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

1944 - Nierozstrzygnięta bitwa pod Rąblowem pomiędzy polsko-radzieckimi oddziałami partyzanckimi a wojskiem niemieckim.

1988 - W Hadze zmarł Willem Drees, holenderski polityk Partii Pracy (PvdA), 1948-58 - premier Holandii.

1999 - Malam Bacai Sanhá (PAIGC) został prezydentem Gwinei Bissau.

2022 - USA: 18-letni zwolennik białej supremacji Payton Gendron otworzył ogień do czarnoskórych osób przebywających w supermarkecie w Buffalo w stanie Nowy Jork, zabijając 10 i raniąc 3 z nich, po czym oddał się w ręce policji.

?
Lewica.pl na Facebooku